Leven met kinderen kan een hele uitdaging zijn. Maar als je een kind hebt met autisme, komen daar nog veel vragen bij. Waar moet je op letten in de omgang met een kind met autisme?
Wat is autisme?
Autisme is een ontwikkelingsstoornis, wat betekent dat kinderen met autisme zich anders ontwikkelen dan normaal. Hoe autisme precies ontstaat, is nog niet bekend. Wel weten we dat het in de familie kan zitten en dat het vaker voorkomt bij jongens dan bij meisjes. Autisme wordt niet voor niets officieel autismespectrumstoornis genoemd; er zijn grote verschillen tussen kinderen. Daarom is er ook niet één pasklaar antwoord op de vraag hoe je het beste om kunt gaan met een kind met autisme.
Welke problemen hebben kinderen met autisme?
Bij autisme zijn er problemen in de sociale communicatie, zoals moeite met zich verplaatsen in andere kinderen en het begrijpen van wat een ander bedoelt, of moeite met ‘doen alsof’ spelletjes. Hierdoor kan het lastiger zijn om vriendjes te maken. Ook hebben kinderen met autisme vaak moeite met veranderingen en onverwachte gebeurtenissen. Bovendien kan autisme gepaard gaan met een bijzondere gevoeligheid voor zintuiglijke prikkels (horen, zien, voelen, ruiken, proeven). Dit kan zowel een overgevoeligheid zijn, zoals moeite met harde geluiden, maar ook juist ondergevoeligheid, bijvoorbeeld warmte en kou niet goed kunnen voelen.
Tips voor de omgang met een kind met autisme
Elk kind is anders
Kinderen met autisme zijn niet allemaal hetzelfde. Naast dat er een spectrum is van symptomen, heeft elk kind zijn eigen persoonlijkheid en sterke en minder sterke kanten. Het is belangrijk om aan te sluiten bij de interesses en eigenschappen van het kind.
Concrete boodschappen
Kinderen met autisme hebben vaak moeite met het begrijpen van beeldspraak of ironie. Probeer daarom zo concreet mogelijk te zijn in je boodschappen. Hou het bij één boodschap tegelijk. Hiermee voorkom je misverstanden.
Maak het leven voorspelbaar
Een kind dat moeite heeft met veranderingen heeft baat bij hulp om het leven voorspelbaar te maken. Sommige ouders kiezen ervoor om een vaste dagstructuur aan te houden. Dit kan veel rust geven, maar het is onvermijdelijk dat hier soms van afgeweken moet worden. Het leven voorspelbaar maken gaat daarom verder dan alleen een vaste dagindeling. Je kunt het kind helpen om alvast te bedenken in wat voor situaties het nodig is om af te wijken van de plannen, en wat jullie in zo’n geval kunnen doen. Hierdoor worden ook onverwachte situaties beter voorspelbaar voor het kind.
Let op prikkelgevoeligheid
Overprikkelde kinderen kunnen snel boos of emotioneel worden. Je kunt het kind helpen ‘ontprikkelen’ met bijvoorbeeld geluidsdichte koptelefoons of door het kind even te laten rusten in een donkere, stille kamer. Ook kun je helpen door onnodige overprikkeling te voorkomen door rustig te praten en het kind niet onverwachts aan te raken.
Het belangrijkste advies: doe het niet alleen
Leven met autisme kan ingewikkeld zijn voor zowel het kind als zijn of haar omgeving. Professionele hulpverleners kunnen opvoedondersteuning bieden en kunnen meer informatie geven over autisme. Dit kan helpen om te begrijpen waarom het kind soms lastig gedrag vertoont. Zorg zelf ook voor een steunend netwerk waar je terecht kan als het je even te veel wordt, zoals vrienden, familie of via lotgenotencontact.